Le Ophrys del Gargano

Matteo Perilli woont in San Marco in Lamis, een stadje gelegen aan de zuidwestelijk rand van de Gargano. Hij is lid van de Italiaanse Studiegroep van inheemse orchideeën (G.I.R.O.S. = Gruppo Italiano Ricerca Orchidee Spontanee) en is de verantwoordelijke voor de lokale sectie “Gargano”.  Gaandeweg is hij zich gaan bezig houden met hybriden van Ophrys. Het resultaat kan u nalezen en bewonderen in dit boek.

De Gargano in Apulië (Puglia) is een waar Mekka voor orchideeënliefhebbers. Je kan er onder andere 34 verschillende taxa aantreffen van het geslacht Ophrys die afkomstig zijn uit de verschillende secties Apiferae – Araniferae – Bertoloniorum – Bombyliflorae – Fuciflorae – Pseudophrys – Scolopax – Speculi en Tenthredinifera.

Al deze taxa worden besproken in een eerste hoofdstuk “Le Ophrys del Gargano” waarbij de nadruk ligt op foto’s en tekst die onder meer de etymologie, beschrijving, habitat en bloeitijd bespreekt. Ook Ophrys oestrifera subsp. montis-gargani, die beschreven werd door Bart Van de Vijver en Walter Van Looken in 2010, heeft hier zijn plaats.

Het volgende hoofdstuk wordt gewijd aan de verschillende bestuivers die Matteo kon fotograferen op al deze Ophryssen: “Gli insetti impollinatori”. Zijn nieuwsgierigheid rond bestuivers kwam voort uit de vraag “Hoe is het mogelijk dat er zoveel hybriden van het genus Ophrys kunnen worden gevonden in de Gargano, als men beweert dat elk taxon zijn eigen specifieke bestuiver heeft?” Hij heeft ontdekt dat er een 7-tal bijensoorten  zijn (steeds vaak voorkomende soorten) die verantwoordelijk zijn voor het ontstaan van hybriden. Het gaat dan om soorten die door meerdere orchideeën taxa worden aangetrokken. De auteur is ervan overtuigd dat het in de eerste plaats de planten zijn die zich aanpassen aan de insecten en niet andersom. De orchidee heeft slechts één doel en dat is zorgen dat zij zich kan voortplanten. Het is dan ook logisch dat deze planten zoveel mogelijk bestuivers willen aantrekken zodat dit ook mogelijk is. Wie zich als soort slechts richt op één bepaalde bijensoort, loopt een veel groter risico om niet bestoven te worden en zal dan meestal ook zeldzaam blijven. De auteur gelooft dus niet in de theorie dat elke Ophrys soort slechts één bestuiver heeft.

Één van de grootste “boosdoeners” is Andrena nigroaenea, waarvan bestuiving is waargenomen bij Ophrys archipelagi, Ophrys lojaconoi, Ophrys eleonorae en Ophrys lupercalis. Daarnaast zijn er van deze bij ook al pseudocopulaties waargenomen op Ophrys lutea, Ophrys incubacea, Ophrys bombyliflora, Ophrys bertoloniiformis, Ophrys biscutella en Ophrys sipontensis.

De foto’s van al deze bezoeken in dit tweede deel zijn de perfecte illustratie van wat hierboven is geschreven.