Pseudorchis albida Linnaeus A. Löve & D. Löve. Witte muggenorchis

F: Orchis blanc, Orchis miel

E: Small-White Orchid

D: Echte Höswurz

Syn.: Leucorchis albida (Linnaeus) E. Meyer

Ety.: Planten uit het genus Pseudorchis lijken oppervlakkig tot het genus Orchis te behoren, maar er is op genetisch vlak meer verwantschap met Gymnadenia en Plathanthera. Vandaar pseudo orchis. In 1839 beschreef E. Meyer het genus Leucorchis, maar deze naam heeft geen prioriteit omdat bleek dat het om hetzelfde genus ging dat reeds in 1754 door Seguier was beschreven als Pseudorchis.

Beschrijving :
Plant die een dichte bloeiaar vormt van 20 tot 40 zeer kleine bloemen. Witte tot groenwitte, geurige bloemen die hangen, met een kort spoor dat nectar bevat en een grote middenlob. Bladeren langwerpig tot ovaal. Door de geringe grootte valt de plant weinig op in de vegetatie.

Variabiliteit :
Weinig variabele soort. In de bergen kan de soort wel groter worden.

Bloeitijd :
Bloeitijd vanaf begin juni tot in augustus. Varieert sterk met de hoogte waarop de plant groeit.

Habitat :
Open vegetaties in bergstreken, op zure bodem. Daarnaast ook kensoort van submontane Borstelgraslanden, samen met o.a. Arnica montana, Meum athamanticum, Pedicularis sylvatica, Nardus stricta en Dactylorhiza maculata.

Verspreiding :
Soort van de bergen en het hoge noorden. Komt voor in de Jura, Alpen, Pyreneeën, Apennijnen, Corsica, Scandinavië en Noord Rusland. Kan gevonden worden tot op hoogten van 2.700 meter. Komt ook voor in de submontane zone, maar is daar zeldzaam.

Gelijkende soorten :
Pseudorchis straminea komt voor in het hoge noorden (Canada, Groenland, IJsland, noorden van Scandinavië) en wordt door sommige auteurs als een ondersoort van P. albida beschouwd. De bloeiwijze is niet wit maar strogeel, de bloemen zijn groter, de bladeren minder talrijk en smaller en de planten blijven klein.
In de Alpen en Scandinavië komt op kalkrijke bodem de ondersoort tricuspis voor waarvan de middenlob en zijlobben van de lip even groot zijn. Daarnaast bezit deze ondersoort glanzende bladeren.

Opmerkingen :

In ons land bevindt er zich een belangrijke groeiplaats op het militair domein van Elsenborn. De toegang van het militair domein is verboden zodat niemand precies weet hoe groot de populatie is. Hopelijk komt er nog een uitbreiding in naburige terreinen zoals het Schwalmbachtal. In de Eifel zijn er ook nog verschillende plekken waar de soort in kleine aantallen voorkomt.

Tekst : Walter van den Bussche, video : Patrick Mannens,  foto’s : Patrick Mannens, Walter Van den Bussche, Ria De Neve, Frans Van Deurssen, Rudy Maex, Bart Vercruysse, Jeroen Gerdes, Patrick Denissen, An De Wilde.

Met dank aan de vele fotografen die ons beeldmateriaal bezorgden van deze soort.

Volgende maand : Epipactis phyllanthes var. degenera

Alle foto’s zijn welkom.  Stuur ze naar secretariaat@semo.vlaanderen.  Alvast bedankt.