Hammarbya paludosa (L.) Swartz
Knolletjesorchis, Veenmosorchis, Malaxis
F: Malaxis des marais
E: Bog Orchid
D: Weichwurz, Sumpf-Weichkraut, Weichstendel
Syn.: Orchis paludosa , Malaxis paludosa
Ety.: De botanische naam Hammarbya is afkomstig van de Zweedse stad Hammarby, waar Carl Linnaeus ’s zomers verbleef en paludosa betekent in het klassiek Latijn ‘moerassig’ van palus, ‘moeras’.
Beschrijving: Plant 5 tot 25 cm hoog. Stengel dun, drie- tot vijfhoekig. Onderaan de stengel twee boven elkaar staande schijnknollen, de onderste door vliezige scheden omgeven, de bovenste knol in de bladscheden van twee tot drie eironde tot langwerpige of iets spatelvormige bladeren. Op de bovenrand op of de top van elk blad ontwikkelen zich vaak broedknolletjes. Bloeiwijze eerst dicht-, later losbloemig met veel bloemen. Bloemen 360° graden gedraaid, zodat de lip omhoog wijst. Kleine lancetvormige schutbladeren, even lang als het vruchtbeginsel. Bloemen groengeel met langwerpige stompe sepalen, waarvan de zijdelingse omhoog gericht zijn en de middelste omlaag. De zijdelingse petalen zijn lijn-lancetvormig en afstaand, teruggebogen. De lip is klein en naar boven gericht, met de zijranden om het zuiltje gebogen. Lip ongedeeld. Geen spoor aanwezig.
Variabiliteit: weinig variabele soort.
Bloeitijd: juli-augustus
Habitat: in zeggevennen, moerassen, op de randen van horsten, in vochtige heiden en afgeplagde plaatsen. In vochtige heiden en verzuurde graslanden. In Sphagnummoerassen.
Zeldzaamheid: Zeer zeldzaam in België. Slechts 1 standplaats in Vlaanderen en mogelijk slechts 2 in Wallonië. Lijst A.
Gelijkende soorten: Lijkt mogelijk enkel op onregelmatig gevormde planten van Listera ovata maar die komt niet voor in verzuurde biotopen.
Tekst : Bart Van de Vijver, video : Patrick Mannens, foto’s : Patrick Mannens, Martin Jansen, Hugo Willocx.
Met dank aan de vele fotografen die ons beeldmateriaal bezorgden van deze soort.
Volgende maand : Serapias vomeracea
Alle foto’s zijn welkom. Stuur ze naar secretariaat@semo.vlaanderen. Alvast bedankt.
