Orchis purpurea Hudson.

Purperorchis, Bruine Orchis

Beschrijving:

Beschrijving: Robuuste plant 25 tot 60 cm hoog, met een stevige stengel die naar boven toe gegroefd en bladloos is.  Drie tot acht bladeren rozetvormig gerangschikt, afstaand tot schuin omhoog.  Bovendien zijn er nog 1-2 stengelomvattende bladeren aanwezig, breed-lancetvormig of langwerpig.  Bovenzijde sterk glanzend.  Schutbladeren half zo lang als de vruchtbeginsels, dunvliezig. 

Bloeiwijze tamelijk dicht- en veelbloemig.  Aanvankelijk kort en gedrongen, later langwerpig-eivormig tot cylindrisch.  De onderste bloemen wijken uiteen.  Bloemen groot met een zwartpurperen, bruinrode of paarse wrattige helm.  Sepalen en petalen aan het uiteinde niet vergroeid maar ze vormen wel een helm.  Lip drielobbig met relatief smalle, kleine zijlobben en een middenlob die uit twee brede lobben bestaat met daartussen eventueel nog een kort staartje.  De lip is witgekleurd met purperkleurige, penseelvormige papilleuze haartjes. 

De breed afgeronde lobben zijn meestal onregelmatig ingesneden aan de paarsrode randen.  Spoor korter dan het vruchtbeginsel, aan het einde stomp of iets gezwollen, naar beneden gericht. 

Variabiliteit: Veelvormig, in hoofdzaak wat betreft de lipvorm.  Zeer krachtige exemplaren tot meer dan 80 cm hoogte zijn geen uitzondering.   

In en rond de Kaukasus komt een sterk gelijkend taxon voor dat Orchis caucasica Regel heet en verschilt van O. purpurea in de kleur van de bladeren, helm en spoor. Andere auteurs zien dit eerder als een ondersoort dan een soort en noemen deze Orchis purpurea subsp. caucasica (Regel) B. & H. Baumann, R. Lorenz & R. Peter